Zo, daar is hij dan. Het eerste Scripta-blog. Welkom en veel leesplezier vast! Ik ben een vertaler. ‘Haal je dan alles door Google Translate en verdien je daar geld mee?’, hoor ik je denken. Het korte antwoord is nee. Het lange antwoord volgt nu.
In 2013 ben ik afgestudeerd aan de Vertaalacademie in Maastricht. Dit is de enige door de staat gefinancierde HBO-opleiding tot vertaler. Oh ja, eerst dit even verduidelijken: een vertaler vertaalt teksten. Een tolk tolkt en ‘vertaalt’ dus letterlijk gesproken taal van de ene taal naar de andere taal, van spreker naar toehoorder of luisteraar. Er zijn aparte tolk-opleidingen voor deze bezigheid en geen wonder. Het is een vak apart.
Op deze opleiding heb ik geleerd om de Boodschap van een tekst te vertalen en niet zozeer de letterlijke tekst zelf. Dit vergt allerlei technieken, zoals zinnen omdraaien of uit elkaar halen, herkennen van terminologie, adaptatie of parafraseren, een goed geheugen, een uitstekende beheersing van zowel de brontaal als de doeltaal en een vlotte pen. En dit is alleen nog maar de technische kant van het vertalersvak.
Waar ik zo van hou, is het feit dat je een flexibele geest moet hebben. Buiten je eigen kaders denken is geen optie, maar een vereiste. Bij het vertalen van een Frans kinderboekje over reptielen en amfibieën voor basisschoolleerlingen naar het Nederlands, heb ik echt mijn best moeten doen om me in te leven in hoe Nederlandse basisschoolkinderen denken en spreken en op welke manier ik de beschreven dieren toegankelijk en begrijpelijk kon weergeven. Ik hou van het faciliteren van informatiestromen tussen verschillende culturen en doelgroepen, van concreetheid en duidelijkheid in een tekst en probeer dit ook te allen tijde na te streven.
Om op mijn introductie terug te komen, Google Translate op zich verzorgt niet de meest concrete, duidelijke en begrijpelijke teksten. Dat doet de vertaler, die zich heeft ondergedompeld in de cultuur van zijn vreemde taal.
That’s where I come in.
